ΕΝΟΤΗΤΕΣ
Τα κατάγματα κόπωσης παρουσιάζονται συχνότερα στους αθλητές και αφορούν κυρίως τα οστά που δέχονται επαναλαμβανόμενες φορτίσεις.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΑΤΑΓΜΑ ΚΟΠΩΣΗΣ;
Το κάταγμα κόπωσης είναι συνήθως ένα ρωγμώδες κάταγμα που προκαλείται από την συνεχή καταπόνηση των οστών ύστερα από εντατική άσκηση.
ΑΠΟ ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙΤΑΙ ΤΟ ΚΑΤΑΓΜΑ ΚΟΠΩΣΗΣ;
Τα κατάγματα κόπωσης είναι συχνά αποτέλεσμα της ξαφνικής αύξησης της φυσικής δραστηριότητας. Η αύξηση μπορεί να αφορά την συχνότητα, την ένταση ή και την διάρκεια των προπονήσεων ενός αθλητή. Μπορεί επίσης να προκληθεί από την επίδραση ενός νέου αγωνιστικού χώρου, άγνωστου προς τον αθλητή (π.χ. από χλοοτάπητα σε σκληρό έδαφος) ή ακόμη και ενός νέου αθλητικού υποδήματος.
ΠΟΥ ΕΝΤΟΠΙΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΚΟΠΩΣΗΣ;
Η πλειονότητα αυτών των καταγμάτων αφορά τα κάτω άκρα, και ειδικότερα την κνήμη και το πόδι.
ΠΟΙΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΚΟΠΩΣΗΣ;
Μελέτες έχουν δείξει ότι οι αθλητές που συμμετέχουν στο τένις, το μπάσκετ, τον στίβο και τη γυμναστική έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να υποστούν κάταγμα κόπωσης. Σε όλες αυτές τις δραστηριότητες, η επαναλαμβανόμενη πίεση του ποδιού όταν χτυπάει στο έδαφος μπορεί να προκαλέσει κάταγμα κόπωσης. Επιπλέον, χωρίς επαρκή περίοδο ανάπαυσης μεταξύ των προπονήσεων ο κίνδυνος για κάταγμα κόπωσης αυξάνεται.
ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΙΟ ΕΠΙΡΡΕΠΕΙΣ ΣΕ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΚΟΠΩΣΗΣ;
Τα κατάγματα κόπωσης μπορεί να διαγνωστούν σε οποιαδήποτε ηλικία ή φύλο, και αφορούν αθλητές – και κυρίως αθλήτριες – που συμμετέχουν σε επαναλαμβανομενες αθλητικές δραστηριότητες. Το γεγονός αυτό αποδίδεται σε μια κατάσταση που ονομάζεται «Female athlete triad” και περιλαμβάνει:
- Διατροφικές διαταραχές (βουλιμία ή ανορεξία)
- Αμηννόρροια
- Οστεοπόρωση
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΕΝΟΣ ΚΑΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΟΠΩΣΗΣ;
Ο πόνος κατά την άσκηση είναι το πιο συχνό σύμπτωμα και υφίεται με την ξεκούραση.
ΠΩΣ ΔΙΑΓΙΓΝΩΣΚΟΝΤΑΙ ΤΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΚΟΠΩΣΗΣ;
Η υποψία ενός κατάγματος κατά τη διάρκεια της εξέτασης αξιολογείται από τον Ορθοπαιδικό. Ο ακτινολογικός έλεγχος ανευρίσκει το κάταγμα και προσδιορίζει τον τύπο του. Σε ορισμένες περιπτώσεις το κάταγμα μπορεί να μην φαίνεται αρχικά και να χρειαστεί επανέλεγχος μετά απο εβδομάδες. Σπάνια θα χρειαστεί έλεγχος με αξονική τομογραφία (CT) ή μαγνητική τομογραφία (MRI).
ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΚΟΠΩΣΗΣ;
Η θεραπεία είναι συνήθως συντηρητική και βασίζεται στην ανάπαυση και την αποφυγή των δραστηριοτήτων που προκάλεσαν το κάταγμα. Εάν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως το κάταγμα, θα οδηγήσει σε ψευδάρθρωση με συνοδό πόνο και χρόνια αναπηρία. Εκτός από την ανάπαυση, και ανάλογα με το κάταγμα, χρησιμοποιούνται ένθετα υποδημάτων ή νάρθηκες.
ΠΡΟΛΗΨΗ
Πιο κάτω παρατίθενται ορισμένες χρήσιμες συμβουλές για την πρόληψη των καταγμάτων κόπωσης.
- Σε οποιαδήποτε νέα αθλητική δραστηριότητα πρέπει να τίθενται ρεαλιστικοί και σταδιακοί στόχοι. Π.χ. αντί τρεξίματος πέντε χιλιομέτρων την ημέρα, καταμερισμός της απόστασης μέσα στην εβδομάδα
- Οι εναλλακτικές δραστηριότητες που επιτυγχάνουν τους ίδιους στόχους για την φυσική κατάσταση του ασθενούς βοηθούν να αποφεύγονται τα κατάγματα κόπωσης. Προσθήκη ασκήσεων ενδυνάμωσης και εύρους κίνησης στο «μίγμα» της προπόνησης
- Υγιεινή διατροφή πλούσια σε ασβέστιο και βιταμίνη D
- Χρήση κατάλληλου εξοπλισμού (παλιά και φθαρμένα υποδήματα)
- Εάν παρουσιαστεί πόνος ή οίδημα, άμεση διακοπή των δραστηριοτήτων και ανάπαυση για λίγες ημέρες. Στην περίπτωση που ο πόνος δεν υφίεται παρά την ανάπαυση, άμεση παραπομπή στον Ορθοπαιδικό
- Η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση ενός κατάγματος κόπωσης μπορεί να επιτρέψει στον ασθενή την επιστροφή στις δραστηριότητες πριν τον τραυματισμό
Πώς προκαλείται;
Το κάταγμα κόπωσης προκαλείται είτε από την ξαφνική αύξηση φυσικής δραστηριότητας, είτε από την ποιότητα αθλητικού υποδήματος, είτε από το έδαφος στο οποίο αθλείται.
Πώς διαγιγνώσκεται το κάταγμα κόπωσης;
Έπειτα από αξιολόγηση του Ορθοπεδικού, απαραίτητος είναι ο ακτινολογικός έλεγχος και σπάνια ζητείται και αξονική ή μαγνητική τομογραφία.
Πώς αντιμετωπίζεται;
Οι τρόποι αντιμετώπισης του κατάγματος είναι:
- Ξεκούραση
- Παύση δραστηριοτήτων
- Ένθετα υποδημάτων
- Νάρθηκες