Ρήξη μηνίσκου

Οι ρήξεις μηνίσκου αποτελούν μερικούς από τους πιο συχνούς τραυματισμούς στο γόνατο. Ειδικότερα, όσοι ασχολούνται με αθλήματα επαφής (ποδόσφαιρο, καλαθοσφαίριση κ.α.) διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο κάκωσης του μηνίσκου. Ωστόσο, ρήξη μηνίσκου μπορεί να υποστεί οποιοσδήποτε, χωρίς, απαραίτητα, να αθλείται.

Ανατομία ρήξης μηνίσκου

Η άρθρωση του γόνατος αποτελείται από τρία οστά: Το μηριαίο, τη κνήμη και την επιγονατίδα. Η τελευταία ευρισκόμενη μπροστά από την άρθρωση παρέχει, μεταξύ των άλλων, προστασία.

Μεταξύ του μηριαίου και της κνήμης ευρίσκονται οι μηνίσκοι, δύο ημισεληνοειδείς δομές από χόνδρο που δρούν ως «αμορτισέρ». Με το σχήμα και τη σύστασή τους, οι δύο μηνίσκοι (έσω και έξω) συμβάλουν στην ομαλή λειτουργία του γόνατος εξομαλύνοντας τις επιφάνειες της άρθρωσης και κατανέμοντας καλύτερα τα φορτία.

Τι είναι η ρήξη μηνισκου;

Η ρήξη μηνίσκου αποτελεί μια απο τις συνηθέστερες αθλητικές κακώσεις του γόνατος. Οι μηνίσκοι μπορούν να τραυματιστούν με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Το είδος της ρήξης εξαρτάται από τη μορφολογία και την εντόπιση της βλάβης. Κάποιες από τις πιο χαρακτηριστικές μορφές είναι οι ρήξεις δίκην «λαβής κάδου», οι λοξές και οι ακτινωτές ρήξεις. Ο μηνίσκος μπορεί να υποστεί ρήξη σε κάθε ηλικία.

Ειδικότερα στους αθλητές, οι ρήξεις μηνίσκου συνοδεύονται συχνά και από άλλες κακώσεις όπως τη ρήξη του προσθίου χιαστού.

Αίτια ρήξης μηνίσκου

Οι ρήξεις των μηνίσκων συμβαίνουν συνηθέστερα κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων. Οι αθλητές μετά από απότομες και συνδυασμένες κινήσεις κάμψης και στροφής του γόνατος μπορούν να υποστούν ρήξη του μηνίσκου. Στους ηλικιωμένους ασθενείς, οι ρήξεις είναι κυρίως εκφυλιστικού χαρακτήρα καθώς ο μηνίσκος αλλοιώνεται με την πάροδο του χρόνου και γίνεται πιο επιρρεπής σε τραυματισμούς. Ακόμη και η απότομη έγερση από μια καρέκλα μπορεί να είναι αρκετή για να προκαλέσει ρήξη ενός εκφυλισμένου μηνίσκου.

Συμπτώματα ρήξης μηνίσκου

Ο ασθενής μπορεί να αισθανθεί ένα «κλικ» κατά τη διάρκεια του τραυματισμού. Η μεγάλη πλειοψηφία των ασθενών μετά τη κάκωση είναι σε θέση να περπατήσει ή να συνεχίσει να αθλείται. Μετά από δύο με τρεις ημέρες το γόνατο γίνεται επώδυνο και οιδηματώδες (πρησμένο).

Τα συνηθέστερα συμπτώματα ρήξης μηνίσκου περιλαμβάνουν:

Χωρίς αντιμετώπιση, τεμάχιο του μηνίσκου μπορεί να ελευθερωθεί να παρεισφρύσει στην άρθρωση, μεταξύ των οστών, εμποδίζοντας την πλήρη κάμψη και έκταση του γόνατος («μπλοκ» του γόνατος).

Εξέταση γόνατου

Μετά τη λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού, ο Ορθοπαιδικός οφείλει να εξετάσει το γόνατο. Αρχικά, ελέγχει τυχόν ευαισθησία κατά μήκος της γραμμής όπου ανευρίσκεται φυσιολογικά ο μηνίσκος. Η παρουσία ευαισθησίας συνάδει με κάκωση του μηνίσκου.

Στη συνέχεια, με τη χρήση κάποιων χρήσιμων χειρισμών (τεστ) όπως το McMurray test επιβεβαιώνεται η κάκωση. Συγκεκριμένα, ο Ορθοπαιδικός κάμπτει και τεντώνει το γόνατο του ασθενούς προσπαθώντας ταυτόχρονα να προσθέσει και στροφικές κινήσεις. Εάν ο ασθενής έχει υποστεί ρήξη μηνίσκου αυτός ο χειρισμός θα αναπαραγάγει πόνο και έναν χαρακτηριστικό ήχο «κλικ».

Απεικονιστικές εξετάσεις

Για την επιβεβαίωση της διάγνωσης είναι χρήσιμος ο απεικονιστικός έλεγχος.

• Ακτινογραφίες: Αν και οι ακτινογραφίες δεν απεικονίζουν τους μηνίσκους, μπορούν να εντοπίσουν άλλα συνοδά προβλήματα, κυρίως εκφυλιστικού χαρακτήρα, όπως την οστεοαρθρίτιδα.
• Μαγνητική Τομογραφία: Είναι σε θέση να περιγράψει με αρκετά μεγάλη ακρίβεια μια κάκωση και ειδικότερα την ρήξη ενός μηνίσκου.

Θεραπεία ρήξης μηνίσκου 

Η αντιμετώπιση της ρήξης ενός μηνίσκου θα εξαρτηθεί από τον τύπο της ρήξης, το μέγεθος και την εντόπισή της. Το εξωτερικό 1/3 του μηνίσκου αιματώνεται επαρκώς (red zone). Η ρήξη σε αυτή τη περιοχή του μηνίσκου μπορεί να ιαθεί χωρίς χειρουργική επέμβαση. Οι επιμήκεις ρήξεις αποτελούν ένα καλό παράδειγμα ρήξεων με καλή πρόγνωση.

Αντιθέτως, τα έσω 2/3 του μηνίσκου δεν αιματώνονται επαρκώς (white zone) καθιστώντας την επούλωση δύσκολη εάν όχι αδύνατη. Αυτοί οι σύνθετοι τραυματισμοί αφορούν έναν ήδη εκφυλισμένο μηνίσκο ο οποίος δεν δύναται να επουλωθεί από μόνος του, και στην πλειονότητα των περιπτώσεων απαιτεί την αφαίρεση των τραυματισμένων τεμαχίων.

Επιπλέον, πέρα από το είδος της κάκωσης, ο Ορθοπαιδικός λαμβάνει υπόψη την ηλικία και το επίπεδο δραστηριοτήτων του ασθενούς για να εφαρμόσει την κατάλληλη θεραπεία.

Συντηρητική Αντιμετώπιση ρήξης μηνίσκου

Εάν η ρήξη είναι μικρή και αφορά το εξωτερικό μέρος του μηνίσκου, μπορεί να μην χρειαστεί χειρουργική επέμβαση. Εφόσον τα συμπτώματα υφίενται (δεν επιμένουν) και το γόνατο είναι σταθερό η αντιμετώπιση είναι αμιγώς συντηρητική:

• Ξεκούραση: Αποφόρτιση του σκέλους και αποφυγή των καθημερινών δραστηριοτήτων για μερικές ημέρες.
• Παγοθεραπεία: Εφαρμογή πάγου ή ψυχρών επιθεμάτων για 20 λεπτά, αρκετές φορές την ημέρα.
• Ελαστική περίδεση για την αποφυγή οιδήματος.
• Ανάρροπη θέση του σκέλους (ψηλότερα από το υπόλοιπο σώμα).
• Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φέρμακα (π.χ. ιμπουπροφαίνη) που ελάττωνουν τον πόνο και το οίδημα που προκαλείται από την φλεγμονώδη αντίδραση.

Χειρουργική Αντιμετώπιση ρήξης μηνίσκου

Εάν τα συμπτώματα δεν υποχωρήσουν, τότε συνιστάται η χειρουργική αντιμετώπιση με αρθροσκοπική μέθοδο.

Επέμβαση: Η αρθροσκόπηση του γόνατος αποτελεί σήμερα μια από τις πιο διαδεδομένες επεμβάσεις στην Ορθοπαιδική. Μία ειδική κάμερα εισάγεται μέσω μιας μικρής τομής (πύλη εισόδου) και ο χειρουργός επισκοπεί την άρθρωση. Με ειδικά αρθροσκοπικά εργαλεία που εισάγονται από άλλες τομές αφαιρούνται ή επανακαθηλώνονται τα τεμάχια του ραγέντος μηνίσκου. Μερική μηνισκεκτομή: Με αυτή την επέμβαση ο εκφυλισμένος μηνίσκος αφαιρείται.

Συρραφή μηνίσκου: Ορισμένες ρήξεις με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά μπορούν να αντιμετωπιστούν με συρραφή. Το κατά πόσο θα επουλωθεί ο μηνίσκος μετά από συρραφή εξαρτάται από τον τύπο της ρήξης και την εντόπισή της. Ο χρόνος αποκατάστασης μετά από συρραφή του μηνίσκου είναι μεγαλύτερος από τον χρόνο που χρειάζεται μετά από αφαίρεσή του.

ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ

Άμεση κινητοποίηση, φόρτιση και επιστροφή σε δραστηριότητες.

Αποκατάσταση – Ασκήσεις ρήξη μηνίσκου

Μετά την επέμβαση, ο Ορθοπαιδικός ενδέχεται να ακινητοποιήσει το γόνατο με τη βοήθεια ενός νάρθηκα. Στη περίπτωση συρραφής, ο ασθενής πρέπει να αποφορτίσει (να μη πατήσει) το γόνατο για έναν μήνα, ενώ μετά τον πρώτο μήνα ξεκινάει ασκήσεις αποκατάστασης. Αρχικά οι ασκήσεις επικεντρώνονται στην ανάκτηση του εύρους κίνησης της άρθρωσης και σταδιακά προστίθεται ένα πρόγραμμα ενδυνάμωσης.

Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των ασκήσεων μπορεί να πραγματοποιηθεί από τον ασθενή κατ’οίκον. Σε ορισμένες όμως περιπτώσεις ο Ορθοπαιδικός μπορεί να συστήσει φυσικοθεραπεία. Ο συνολικός χρόνος για την αποκατάσταση μετά από συρραφή υπολογίζεται στους 3 μήνες ενώ μετά από μηνισκεκτομή περίπου στις 3 με 4 εβδομάδες.

Οι ρήξεις μηνίσκου αποτελούν μερικούς από τους πιο κοινούς τραυματισμούς του γόνατος. Με την κατάλληλη διάγνωση, θεραπεία και αποκατάσταση οι ασθενείς επιστρέφουν στις δραστηριότητές τους χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα.