ΕΝΟΤΗΤΕΣ
Ο οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος ευρίσκεται στο πίσω μέρος του γόνατος. Αποτελεί έναν από τους συνδέσμους που συγκρατούν την άρθρωση του γόνατος. Ειδικότερα, αποτρέπει την οπίσθια μετακίνηση (ολίσθηση) της κνήμης σε σχέση με το μηριαίο (μηρό). Η ρήξη του οπίσθιου χιαστού προϋποθέτει μια κάκωση υψηλής βίας (σοβαρός τραυματισμός). Συνηθέστερη αιτία είναι το χτύπημα του γόνατος στο ταμπλώ του αυτοκινήτου στα τροχαία ατυχήματα ή η πτώση ενός αθλητή πάνω στο ήδη λυγισμένο γόνατό του.
ΑΝΑΤΟΜΙΑ
Η άρθρωση του γόνατος αποτελείται από τρία οστά: Το μηριαίο, τη κνήμη και την επιγονατίδα. Η τελευταία ευρισκόμενη μπροστά από την άρθρωση παρέχει, μεταξύ των άλλων, προστασία.
Αυτά τα οστά συνδέονται μεταξύ τους με συνδέσμους. Υπάρχουν 4 κύριοι σύνδεσμοι στο γόνατο οι οποίοι δρουν σαν ισχυροί ιμάντες (σχοινιά) που συγκρατούν τα οστά στη θέση τους και σταθεροποιούν το γόνατο.
ΠΛΑΓΙΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ
Οι πλάγιοι σύνδεσμοι ευρίσκονται, όπως δηλώνει το όνομά τους, στα πλάγια του γόνατος. Ο έσω πλάγιος σύνδεσμος συνδέει το μηριαίο οστό με την κνήμη ενώ ο έξω πλάγιος σύνδεσμος συνδέει το μηριαίο οστό με την περόνη. Και οι δύο ελέγχουν την κίνηση των οστών στον πλάγιο άξονα και προστατεύουν το γόνατο από τις παθολογικές κινήσεις ραιβότητας και βλαισότητας.
ΧΙΑΣΤΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ
Οι χιαστοί σύνδεσμοι ευρίσκονται εντός της άρθρωσης του γόνατος και διασταυρώνονται μεταξύ τους, σχηματίζοντας ένα Χ, με τον πρόσθιο χιαστό σύνδεσμο προς τα εμπρός και τον οπίσθιο προς τα πίσω. Με αυτή την διάταξη ελέγχουν την προσθιοπίσθια και μέρος της στροφικής κίνησης του γόνατος. Ειδικότερα, ο οπίσθιος χιαστός αποτρέπει την οπίσθια μετακίνηση (ολίσθηση) της κνήμης σε σχέση με το μηριαίο (μηρό). Είναι ισχυρότερος από τον πρόσθιο χιαστό και τραυματίζεται πιο σπάνια.
Αποτελείται από δύο μέρη που συνδυάζονται με τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργούν μια δομή στο μέγεθος του μικρού δακτύλου ενός ανθρώπου.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Οι τραυματισμοί στον οπίσθιο χιαστό σύνδεσμο δεν είναι τόσο κοινοί όσο άλλες κακώσεις του γόνατος. Διαγιγνώσκονται πιο δύσκολα και συχνά συνοδεύονται από τραυματισμούς και σε άλλες δομές του γόνατος.
Οι τραυματισμοί αυτοί λέγονται διαστρέμματα και βαθμονομούνται ανάλογα με τη σοβαρότητά τους.
1ου Βαθμού: Στο στάδιο αυτό ο σύνδεσμος υφίσταται ελαφρά ζημιά, διατείνεται, αλλά μπορεί ακόμα να κρατήσει σταθερή την άρθρωση.
2ου Βαθμού: Ο σύνδεσμος διατείνεται στο βαθμό που γίνεται πιο χαλαρός. Αυτό συχνά αναφέρεται σαν μερική ρήξη του συνδέσμου.
3ου Βαθμού: Αυτή η βλάβη συχνά αναφέρεται ως πλήρης ρήξη. Ο σύνδεσμος συνήθως έχει κοπεί σε κομμάτια και η άρθρωση του γόνατος είναι ασταθής.
Οι ρήξεις του οπίσθιου χιαστού συνδέσμου συνήθως δεν είναι πλήρεις και παρουσιάζουν τη δυνατότητα επούλωσης. Οι ασθενείς με ρήξη οπισθίου χιαστού επιστρέφουν συχνά στις αθλητικές τους δραστηριότητες χωρίς προβλήματα σταθερότητας του γόνατος.
ΑΙΤΙΑ
Ο τραυματισμός του οπίσθιου χιαστού συνδέσμου προκαλείται από ισχυρές δυνάμεις και κατά συνέπεια υψηλής βίας κακώσεις.
- Ένα άμεσο χτύπημα στο μπροστινό μέρος του γόνατος (όπως όταν ένα λυγισμένο γόνατο χτυπήσει στο ταμπλώ του αυτοκινήτου με δύναμη ή μια πτώση πάνω στο λυγισμένο γόνατο του αθλητή
- Διάταση του συνδέσμου κατά τη στροφή ή την υπερέκταση της άρθρωσης
- Απλό παραπάτημα
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Τα τυπικά συμπτώματα μετά από ρήξη του οπισθίου χιαστού συνδέσμου είναι:
- Πόνος και οίδημα που παρουσιάζεται αμέσως μετά τον τραυματισμό
- Οίδημα που προκαλεί αδυναμία κάμψης και έκτασης του του γόνατος
- Χωλότητα
- Αίσθημα αστάθειας (το γόνατο «φεύγει» από τη θέση του)
ΕΞΕΤΑΣΗ
Κατά την πρώτη εξέταση ο Ορθοπαιδικός λαμβάνει ένα λεπτομερές ιστορικό. Στη συνέχεια, κατά τη κλινική εξέταση ελέγχει όλα τα συνδεσμικά στοιχεία του τραυματισμένου γόνατος συγκρίνοντας με αυτά του υγιούς. Πολλές φορές το γόνατο δίνει την αίσθηση ότι «βουλιάζει» προς τα πίσω λόγω της ολίσθησης της κνήμης σε σχέση με το μηριαίο.
Οι ακτινογραφίες και η Μαγνητική Τομογραφία (MRI) μπορούν να βοηθήσουν στην διάγνωση.
Πιο συγκεκριμένα:
Ακτινογραφίες: Παρά το γεγονός ότι δεν απεικονίζουν τον οπίσθιο χιαστό, αποκλείουν το ενδεχόμενο κάταγμα του κνημιαίου πλατώ, ενώ είναι σε θέση να απεικονίσουν μικρά αποσπαστικά κατάγματα από την τάση του συνδέσμου κατά τον τραυματισμό.
Μαγνητική Τομογραφία: Αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο για την λεπτομερή απεικόνιση του οπισθίου χιαστού συνδέσμου.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Συντηρητική Αντιμετώπιση
Εάν ο τραυματισμός αφορά μόνο τον οπίσθιο χιαστό, η συντηρητική θεραπεία είναι ικανή να οδηγήσει σε πολύ καλά αποτελέματα. Αμέσως μετά τον τραυματισμό ο ασθενής ανακουφίζεται μετά από παγοθεραπεία, ελαστική περίδεση του γόνατος και τοποθέτηση του σκέλους σε ανάρροπη θέση (το πόδι ψηλά).
Ακινητοποίηση: Συνιστάται η χρήση νάρθηκα για την ακινητοποίηση της άρθρωσης. Επιπλέον, οι πατερίτσες βοηθούν για την μετακίνηση του ασθενούς χωρίς να φορτίζει το σκέλος (να μην το πατάει).
Φυσικοθεραπεία: Μετά το αρχικό οίδημα των πρώτων ημερών, ο ασθενής ξεκινάει ένα πρόγραμμα αποθεραπείας με ασκήσεις. Με αυτές τις ειδικές ασκήσεις ενδυνάμωσης και διατάσεων, το γόνατο ανακτά την λειτουργικότητα και τη δύναμή του.
Χειρουργική Αντιμετώπιση
Στην περίπτωση συνδυασμένης βλάβης ο Ορθοπαιδικός μπορεί να συστήσει χειρουργική επέμβαση. Στην περίπτωση εξαρθρήματος του γόνατος ή/και πολλαπλών συνδεσμικών κακώσεων η χειρουργική επέμβαση είναι απαραίτητη.
Ανακατασκευή του συνδέσμου: Επειδή δεν αρκεί η επανασυρραφή για να επουλωθεί ο σύνδεσμος, γίνεται χρήση ιστικού μοσχεύματος. Αυτό το μόσχευμα λαμβάνεται από ένα άλλο μέρος του σώματος του ασθενούς ή από έναν άλλο ανθρώπινο δότη.
Χειρουργική επέμβαση: Γίνεται αρθροσκοπικά μέσα από μικρές τομές και είναι λγότερο επεμβατική. Τα οφέλη της αρθροσκοπικής μεθόδου περιλαμβάνουν λιγότερο μετατραυματικό πόνο, μικρότερο χρόνο νοσηλείας στο νοσοκομείο και ταχύτερους χρόνους αποκατάστασης.
Η χειρουργική αποκατάσταση του οπίσθιου χιαστού συνεχώς βελτιώνεται με καινούριες τεχνικές που μειώνουν τους χρόνους αποκατάστασης.
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Η αποκατάσταση, είτε μετά από χειρουργείο ή όχι, διαδραματίζει ζωτικό ρόλο για την επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες. Το πρόγραμμα φυσικοθεραπείας βοηθάει στην ανάκτηση των κινήσεων και της δύναμης του γόνατος. Συνήθως, η φυσικοθεραπεία ξεκινάει 1-4 εβδομάδες μετά την επέμβαση.
Ο χρόνος αποκατάστασης μετά από ρήξη οπίσθιου χιαστού εξαρτάται από τη σοβαρότητα του τραυματισμού και ειδικότερα από τις συνοδές κακώσεις.
Εάν η βλάβη απαιτήσει χειρουργική επέμβαση, θα χρειαστούν αρκετές εβδομάδες για την επιστροφή στην εργασία. Για την πλήρη αποκατάσταση του συνδέσμου μπορεί να χρειαστούν από 6 έως 12 μήνες.
Ποια είναι η λειτουργία του οπίσθιου χιαστού συνδέσμου;
Η λειτουργία του οπίσθιου χιαστού είναι να αποτρέπει την ολίσθηση της κνήμης σε σχέση με το μηρό.
Πώς προκαλούνται οι ρήξεις του οπίσθιου χιαστού;
Οι ρήξεις του οπίσθιου χιαστού προκαλούνται συνήθως λόγω τραυματισμού από άμεσο χτύπημα.
Ποια συμπτώματα προκαλούνται;
Τα συμπτώματα μετά από ρήξη οπίσθιου χιαστού είναι πόνος και οίδημα στην περιοχή.
Ποια είναι η θεραπεία για των ρήξεων οπίσθιου χιαστού;
Οι ρήξεις οπίσθιου χιαστού αντιμετωπίζονται ανάλογα με τον βαθμό ρήξης. Η συντηρητική θεραπεία είναι αποτελεσματική εάν ο τραυματισμός αφορά μόνο τον οπίσθιο χιαστό. Η χειρουργική θεραπεία ενδείκνυται σε περίπτωση εκτεταμένης βλάβης.