ΕΝΟΤΗΤΕΣ
Μια σχετικά σπάνια αιτία πόνου στο γόνατο, σε ηλικιωμένες γυναίκες είναι η οστεονέκρωση, μια παθολογική κατάσταση που οφείλεται στην διακοπή παροχής αίματος στο οστό. Οι γυναίκες προσβάλλονται έως και 3 φορές πιο συχνά από τους άντρες, ενώ στη μεγάλη πλειοψηφία πρόκειται για ασθενείς άνω των 60 ετών.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
Ο έσω μηριαίος κόνδυλος προσβάλλεται πιο συχνά, ωστόσο η οστεονέκρωση μπορεί εμφανιστεί και σε άλλα μέρη του γόνατος όπως στον έξω μηριαιο κόνδυλο ή στην κνήμη (κνημιαίο πλατώ).
Τα ακριβή αίτια της οστεονέκρωσης του γόνατος δεν είναι ακόμη γνωστά. Σύμφωνα με μια θεωρία, μικροκατάγματα κόπωσης σε συνδυασμό με έντονη δραστηριότητα, οδηγεί σε αλλαγές της αιμάτωσης του οστού. Μια άλλη θεωρία υποστηρίζει ότι η συσσώρευση υγρού εντός του οστού ασκεί πίεση στα αιμοφόρα αγγεία και ως αποτέλεσμα ελαττώνει τη κυκλοφορία του αίματος.
Επιπλέον, η οστεονέκρωση στο γόνατο συνδέεται με ορισμένες παθολογικές καταστάσεις όπως η παχυσαρκία, η δρεπανοκυτταρική αναιμία, ο ερυθηματώδης λύκος ή και η θεραπεία με στεροειδή. Ειδικότερα, η θεραπεία με στεροειδή επηρεάζει παραπάνω από μία άρθρωση και αφορά κυρίως νέους ασθενείς.
Ανεξάρτητα από την αιτία, όταν η οστεονέκρωση δεν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί εγκαίρως, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρής μορφής οστεοαρθρίτιδα.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
- Αιφνίδιος πόνος στο γόνατο που ενεργοποιείται μετά από συγκεκριμένες δραστηριότητες ή μικροτραυματισμούς
- Αυξημένου βαθμού πόνος κατά τη διάρκεια της νύχτας
- Οίδημα στο πρόσθιο τμήμα του γόνατος
- Αυξημένη ευαισθησία στην ψηλάφηση
- Περιορισμός κίνησης λόγω του πόνου
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Η εξέλιξη της οστεονέκρωσης στο γόνατο μπορεί να χωριστεί σε τέσσερα στάδια, τα οποία ταυτοποιούνται βάσει των συμπτωμάτων και των ακτινολογικών απεικονίσεων.
ΣΤΑΔΙΟ Ι: Τα συμπτώματα είναι πιο έντονα στο αρχικό στάδιο και μπορεί να συνεχιστούν για 6 με 8 εβδομάδες, ενώ στη συνέχεια υποχωρούν. Επειδή η ακτινογραφίες σε αυτό το στάδιο είναι φυσιολογικές, το σπινθηρογράφημα των οστών είναι χρήσιμο για την διάγνωση της νόσου.
Η θεραπεία σε αυτό το στάδιο είναι συντηρητική και βασίζεται στην αποφόρτιση του σκέλους.
ΣΤΑΔΙΟ ΙΙ: Χρειάζονται αρκετοί μήνες για την εξέλιξη της νόσου στο στάδιο ΙΙ. Οι ακτινογραφίες αρχίζουν να απεικονίζουν μια πλάτυνση της κυρτής επιφάνειας του κονδύλου. Η Μαγνητική τομογραφία και το σπινθηρογράφημα των οστών είναι συνήθως διαγνωστικό.
ΣΤΑΔΙΟ ΙΙΙ: Τη στιγμή που η νόσος φτάσει αυτό το στάδιο – 3 με 6 μήνες μετά την έναρξη – οι αλλοιώσεις είναι εμφανείς στις ακτινογραφίες και δε χρειάζονται άλλες εξετάσεις. Ο αρθρικός χόνδρος έχει υποστεί βλάβη ενώ το υποκείμενο οστό δείχνει εμφανή σημάδια νέκρωσης. Σε αυτό το σημείο η θεραπεία είναι χειρουργική.
ΣΤΑΔΙΟ IV: Σε αυτό το στάδιο, το οστό παραμορφώνεται (collapse). Ο αρθρικός χόνδρος εκφυλίζεται ανεπανόρθωτα, το αρθρικό διάστημα μειώνεται και δημιουργούνται οστεόφυτα. Αυτού του είδους οι σοβαρές αρθριτικές αλλοιώσεις αντιμετωπίζονται συνήθως με αντικατάσταση της άρθρωσης (ολική αρθροπλαστική γόνατος).
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Συντηρητική αντιμετώπιση
Στα αρχικά στάδια της νόσου, η θεραπεία δεν είναι χειρουργική. Εάν η πληγείσα περιοχή είναι μικρή, η αποφόρτιση μπορεί να είναι και το μόνο που χρειάζεται.
Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:
- Φαρμακευτική αγωγή για την μείωση του πόνου
- Αποφόρτιση με τη βοήθεια ενός στηρίγματος
- Πρόγραμμα ενδυνάμωσης των μυών του μηρού
- Τροποποίηση δραστηριοτήτων
Χειρουργική αντιμετώπιση
Εάν προσβληθεί περισσότερο από το ήμισυ της επιφάνειας του οστού, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική αντιμετώπιση.
Οι επιλογές είναι αρκετές, μεταξύ των οποίων:
- Αρθροσκοπικός καθαρισμός της άρθρωσης
- Τρυπανισμός της αρθρικής επιφάνειας για να μειωθεί η πίεση στην επιφάνεια του οστού
- Επεμβάσεις με τις οποίες μετατοπίζεται η φόρτιση μακριά από την πληγείσα περιοχή (οστεοτομίες)
- Μονοδιαμερισματική ή ολική αρθροπλαστική γόνατος